Mag ik een film die op televisie wordt uitgezonden of op internet staat, opnemen dan wel downloaden?

Zowel opnemen als downloaden zijn verveelvoudigingen. Daarvoor heb je toestemming nodig van de maker en moet je hem/haar een vergoeding betalen.

Er zijn een aantal uitzonderingen, afhankelijk van het doel waarvoor je de kopie wilt maken.

Je mag zonder toestemming een kopie van een geheel werk maken voor eigen gebruik in de privésfeer (artikel 16b en 16c Auteurswet) zolang deze kopie uit legale bron wordt gemaakt. Je betaalt hiervoor indirect al een vergoeding, de zogenaamde “thuiskopieheffing”. Belangrijk is dat een kopie bestemd voor eigen studie of privégebruik niet openbaar mag worden gemaakt, bijvoorbeeld door vertoning in het onderwijs. Zodra deze privékopie openbaar wordt gemaakt, verlaat hij immers de privésfeer en is er geen sprake meer van “eigen gebruik”. Op dat moment moet er dus toestemming van de maker gevraagd worden voor de vertoning ervan en zal er een vergoeding voor betaald moeten worden. Dit geldt dus ook voor video’s die bij een studentenvereniging gedraaid worden.

Wil je een videofilm opnemen of downloaden om hem in het onderwijs te laten zien (= vertonen), dan mag dat op basis van de uitzonderingen 2 en 3 voor het onderwijs. Ook hierbij geldt dat opnemen of downloaden uit illegale bron niet is toegestaan.
Kort gezegd staat uitzondering 2 je toe om korte werken te kopiëren (en te vertonen), maar van lange (beeld)werken alleen een gedeelte. Bovendien moet je hiervoor een billijke vergoeding betalen aan de rechthebbende.
Het citaatrecht (uitzondering 3) maakt het gratis mogelijk om een fragment van een video (een korte in zijn geheel) te kopiëren en openbaar te maken binnen de context van een educatieve of wetenschappelijke verhandeling.
Zoals bij de uitzonderingen is vermeld, mag veel materiaal van de publieke omroep nu in het onderwijs worden gebruikt na afsluiting van een Beel en geluid op school-licentie. Daarnaast staan er ook videofilms op internet waarvoor de maker expliciet toestemming voor (al dan niet commercieel) hergebruik heeft gegeven. Dat kan hij bijvoorbeeld gedaan hebben door middel van een Creative Commons-licentie. Je mag deze films dan gratis kopiëren en vertonen. Er wordt meestal wel naamsvermelding geëist. Je kunt de film overigens ook vanaf internet afspelen, zodat het niet nodig is om vooraf een kopie te maken.

Meer informatie

Basiskennis auteursrecht
Creative Commons
Beeld en geluid op school-licentie