Proefschriften

Openbaar maken van je proefschrift is meestal verplicht 
Hoofdstukken uit het proefschrift worden naderhand als artikel gepubliceerd
Hoofdstukken uit het proefschrift zijn al als artikel gepubliceerd
Het proefschrift wordt uitgegeven bij een uitgever 
Mag ik mijn proefschrift openbaar maken op mijn eigen website?
Auteursrecht op afbeeldingen, foto’s en grafieken 

Wil je je proefschrift publiceren of op een andere manier openbaar maken? Op deze pagina leggen we uit waar je op moet letten als het gaat om de auteursrechten. 

Openbaar maken van je proefschrift is meestal verplicht 

Bij de meeste universiteiten is het verplicht om je proefschrift openbaar te maken via de universitaire repository. Die openbaarmaking is geen enkel probleem indien je als promovendus het volledige auteursrecht op het proefschrift bezit. Je hebt dan immers het uitsluitende recht om dit werk openbaar te maken of te kopiëren. 

Er zijn echter situaties waarin het openbaar maken auteursrechtelijke problemen op kan leveren, met name wanneer het proefschrift geheel of gedeeltelijk wordt gepubliceerd door een uitgever. Hieronder beschrijven we enkele van deze situaties. 

Hoofdstukken uit het proefschrift worden naderhand als artikel gepubliceerd 

Het kan zijn dat tijdschriften een aangeboden artikel niet accepteren als de tekst reeds openbaar gemaakt is. Je kunt met de universiteit een embargoperiode afspreken voor het openbaar maken van (een deel van) je proefschrift. Mocht het artikel/hoofdstuk geaccepteerd worden voor publicatie, zorg dan wel dat je proefschrift op een later moment openbaar beschikbaar gemaakt wordt via de universitaire repository. 

NB: wanneer een artikel bestaat uit een bewerking van een tekst uit het proefschrift of alleen gebaseerd is op feiten uit het proefschrift geldt bovenstaande niet. 

Hoofdstukken uit het proefschrift zijn al als artikel gepubliceerd 

Als een hoofdstuk van het proefschrift reeds als artikel is gepubliceerd, dan is het auteursrecht zeer waarschijnlijk overgedragen aan de uitgever van het tijdschrift. De uitgever zal niet toestaan dat het proefschrift meteen na de promotie openbaar gemaakt wordt, omdat niet de promovendus maar de uitgever degene is die het recht heeft om (het hoofdstuk uit) de publicatie openbaar te maken en te kopiëren. Je kunt met de universiteit dan een embargoperiode afspreken voor het openbaar maken van (een deel van) je proefschrift. 

NB: wanneer een artikel bestaat uit een bewerking van een tekst uit het proefschrift of alleen gebaseerd is op feiten uit het proefschrift geldt bovenstaande niet. 

Het proefschrift wordt uitgegeven bij een uitgever 

Als het proefschrift wordt uitgegeven door een uitgever, zal de uitgever je vragen het auteursrecht over te dragen. De uitgever krijgt daarmee het exclusieve recht om het proefschrift openbaar te maken en te verveelvoudigen. Bijna alle uitgevers zijn echter bekend met de verplichting om een digitale versie van het proefschrift in een repository te deponeren. Overleg dus met de uitgever over een embargoperiode en informeer de universiteit hierover. Zodra het embargo verloopt, maakt de universiteit je proefschrift openbaar. 

Mag ik mijn proefschrift openbaar maken op mijn eigen website?

Het openbaar maken van je proefschrift op je persoonlijke website is geen enkel probleem als je het volledige auteursrecht op het proefschrift bezit. Is dat niet het geval, omdat bijvoorbeeld de uitgever de auteursrechten bezit, dan kunnen er problemen ontstaan. Vraag daarom vooraf toestemming.  

Auteursrecht op afbeeldingen, foto’s en grafieken 

Staan er afbeeldingen, foto’s of grafieken van anderen in je proefschrift? Houd er dan rekening mee dat je net als bij het gebruik van teksten van anderen toestemming van de maker nodig hebt. Toestemming is niet nodig wanneer een afbeelding als citaat wordt gebruikt, of het bijvoorbeeld een afbeelding betreft met een Creative Commons licentie.  
Net als bij teksten is bronvermelding ook altijd verplicht als je afbeeldingen van anderen gebruikt.  

Als je toestemming vraagt om een afbeelding in je proefschrift te gebruiken, laat dan ook weten dat je van plan bent om je proefschrift openbaar te maken via bijvoorbeeld een uitgever, repository of je eigen website.