Gebruik in het onderwijs

Vertoningsbeperking

Een beschermd werk mag je zonder toestemming van de rechthebbende vertonen of laten horen als dit een onderwijsdoel heeft. Er mag dan geen sprake zijn van een winstoogmerk. Dit geldt voor films, video- en televisieprogramma’s, muziek- en geluidsopnamen en voor stilstaand beeld zoals foto’s en kunstwerken. De openbaarmaking moet deel uitmaken van het onderwijsprogramma en fysiek binnen de onderwijsinstelling zelf plaatsvinden. De openbaarmaking mag ook plaatsvinden via een digitaal college (bijvoorbeeld via Zoom of Teams).

Een film of muziekstuk op een digitale leeromgeving zetten zodat studenten het thuis kunnen zien of beluisteren, mag dus niet. De Vereniging Hogescholen heeft met Videma (televisie) en FilmService (video) een regeling getroffen waardoor je feitelijk alle video- en televisieprogramma’s binnen een hogeschool mag vertonen. Voor universiteiten geldt deze regeling niet.

Onderwijsexceptie

Delen van werken mogen gekopieerd en openbaar worden gemaakt als toelichting bij niet-commercieel onderwijs (artikel 16 Auteurswet). Een kopie via een besloten digitale leeromgeving openbaar maken mag in dit geval dus wel, mits het bedoeld is voor onderwijsdoelen. De delen van de werken zijn een toelichting op het onderwijs. Dit houdt in dat ze aanvullend zijn maar niet het onderwijs vervangen.

Soms moeten de auteursrechthebbenden een billijke vergoeding krijgen voor het gebruik van hun werk, bijvoorbeeld als een werk in een reader wordt opgenomen en niet onder het citaatrecht valt. In het hoger onderwijs is dit gemeenschappelijk geregeld via Stichting UvO (voorheen Stichting PRO) met een aparte regeling voor het hbo en wo.

Kijk voor meer informatie over open leermaterialen op de pagina Onderwijsmateriaal.